Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından şirketlerin halka arz olmasının adeta önü açıldı.
Bununla birlikte son zamanlarda halka arzlarla birlikte borsada yatırımcı sayısı önemli ölçüde artış kaydetti.
Yatırımcı sayısında rekorlar kırılırken, genç yatırımcıların toplam yatırımcılar içerisindeki oranı 25,65 seviyesine çıktı.
Borsa İstanbul’da genç yatırımcı sayısı 2023 Ağustos’ta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 288 artışla 1 milyon 599 bin 635 kişiye ulaştı.
FİYATLAMALAR YANLIŞ YAPILIYOR
Peki halka arzlarda yurttaşı bekleyen tehlikeler nedir? Ünlü ekonomist Şenol Babuşcu, halka arz trendini kaleme aldı.
Babuşcu, hisse senetlerinin ya ilk halka arz fiyatlamaları yanlış yapıldığını ya da halka arz sonrasında fiyatların belli kesimler tarafından yapay olarak yükseltidiğini ifade etti. Ünlü ekonomist, her ikisininde gerçekte birbirinden kötü ve SPK tarafından araştırılması gereken bir durum olduğunu belirtti.
Şenol Babuşcu’nun 10Haber’de yer alan “Halka arzda dünya ne diyor, biz ne yapıyoruz?” başlıklı yazısını ilgili kısımları şöyle:
“Son dönemde Borsa İstanbul’da hisse senedi yatırımları ülkemizde geniş halk kesimleri tarafından kullanılan moda bir yatırım aracı haline geldi. Özellikle yeni halka arz edilen şirketlerin hisse senetleri her ne hikmetse işlem görmeye başladıktan sonra bir süre sürekli tavan yapıyor. Bu olumlu bir durum gibi görünmekle birlikte gerçekte ortada bir terslik olduğunu gösteriyor.
“SPK TARAFINDAN ARAŞTIRILMALI”
Bu hisse senetlerinin ya ilk halka arz fiyatlamaları yanlış yapılıyor ya da halka arz sonrasında fiyatlar belli kesimler tarafından yapay olarak yükseltiliyor. Her ikisi de gerçekte birbirinden kötü ve SPK tarafından araştırılması gereken bir durum. Ancak SPK’nın her başvurana halka arz izni verdiği ve muhtemelen “Aman piyasayı tersine döndürüp zaten her yerde zarar etmekte olan yatırımcının bir de burada zarar etmesine yol açıp başımızı ağrıtacak hareketler yapmayalım” benzeri bir düşünce bunu engelliyor.
Ülkemizde şirketlerin halka arzı ne amaçla yaptığı çok net değil. Yatırımcılar da uzun vadeden daha çok kısa vadede kazanç sağlayıp köşeyi dönmeyi hedefliyor. Nitekim yerli yatırımcının 27 gün seviyesinde elde tutma süresi ile sermaye piyasaların ihtiyacı olan uzun vadeli finansman ilişkini örtüştürmek imkansız.
“FİYATINI İSTEDİĞİ GİBİ OLUŞTURUYOR”
Ayrıca hisse senedi piyasasının yeterince derin olmaması nedeniyle, yüksek tutarlarda belirli hisse senedinde pozisyon alan bazı yatırımcıların o hisse senedinin fiyatını istediği gibi oluşturduğu yönünde zaman zaman eleştiriler yapılıyor. 2021 yıl sonunda yerli yatırımcı sayısı 2,3 milyon yatırımcı iken 1,5 yılda net 2,1 milyon yatırımcı Borsaya girdi ve Haziran 2023’de bu sayı 4,4 milyon yatırımcı oldu. Yerli yatırımcının %99,8’inin bireysel olduğu dikkate alındığında önümüzdeki dönemde mağduriyet felaketi yaşanmaması için SPK gerek halka açılmada izin verme sürecinde gerekse gözetim ve denetim faaliyetlerinde daha hassas ve aktif olmalı.”
